Nhiều mẹ nghe đến ăn dặm bé tự chỉ huy, nhưng không biết nó là gì và vì sao phải áp dụng nó đối với con của họ. Dưới đây dayconkieunhat.vn sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này. Hãy cùng theo dõi nhé!
1. Ăn dặm bé tự chỉ huy là gì
1.1. Ăn dặm là gì? Ăn dặm tự chỉ huy là gì?
– Ăn dặm chính là bước chuyển đổi dần dần của bé từ chỉ ăn sữa mẹ hoặc sữa công thức hoàn toàn sang bổ sung thêm các loại thực phẩm khác.
– Ăn dặm tự chỉ huy:
Ngày nay các bậc phụ huynh có thể lựa chọn nhiều cách ăn dặm khác nhau cho bé, điển hình nhất là Ăn dặm truyền thống, Ăn dặm kiểu Nhật và Ăn dặm tự chỉ huy.
Nếu như ăn dặm truyền thống, ăn dặm kiểu Nhật là cách ăn tăng dần độ thô từ rất nhuyễn đến thô dần, việc tăng độ thô dựa vào phán đoán của bố mẹ để thực hiện, bố mẹ dùng thìa đút cho bé ăn. Thì ăn dặm bé tự chỉ huy là kiểu ăn dặm do bé tự dẫn dắt toàn bộ quá trình, tự quyết định nhịp độ của riêng mình, khám phá thức ăn khi cảm thấy hứng thú. Ban đầu là bằng tay, rồi dần phát triển kỹ năng 1 cách tự nhiên.
Bé tập ăn dặm tự chỉ huy. Nguồn: 500px
Khi quyết định lựa chọn ăn dặm tự chỉ huy, mẹ hãy chú ý nghiên cứu kỹ cách thức thực hiện, cách thức chế biến thức ăn phù hợp tùy theo từng giai đoạn kỹ năng của bé, và các kiến thức sơ cứu khi cần nhé.
2. Thời điểm bắt đầu
Ngày nay, thời điểm khuyến nghị nên bắt đầu ăn dặm là 6 tháng tuổi.
Bạn có thể quan sát 1 số dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm như : bé có thể tự ngồi (hoặc chỉ cần 1 chút hỗ trợ là có thể ngồi được), thò tay cầm đồ vật, đưa tay cầm chính xác cho vào mồm, bé gặm đồ chơi nhai nhóp nhép.
3. Chuẩn bị dụng cụ:
3.1. Đồ dùng cho bé
Ghế ăn dặm cho bé cần phù hợp với chiều cao và đảm bảo bé có thể ngồi thẳng. Nguồn: 500px
– Ghế ăn: bé nhất thiết cần có 1 chiếc ghế ăn phù hợp để có thể ngồi thoải mái khám phá đồ ăn. Ghế ăn cũng là 1 dụng cụ đảm bảo an toàn ăn cho con. Khi ăn con cần ngồi thẳng, và cũng là 1 dấu hiệu để con hiểu : đến giờ ăn là ngồi vào ghế ăn, sau này sẽ tránh được tình trạng vừa ăn vừa chơi, ăn rong.
– Yếm máng: bé được tự mình cầm nắm khám phá thức ăn, nên không thể tránh khỏi tình trạng vương vãi thức ăn. Yếm máng sẽ là 1 dụng cụ hữu dụng để hứng phần thức ăn bị rơi vãi.
– Bát, đĩa ăn: giai đoạn đầu bé sẽ rất tò mò với tất cả mọi thứ xung quanh, không tránh khỏi tình trạng lật đĩa, bát ăn. 1 chiếc khay ăn có thể dính vào mặt phẳng bàn ăn sẽ rất hữu dụng trong giai đoạn này. Mẹ cũng có thể chọn bát, đĩa ăn tùy theo nhu cầu sử dụng
– Bình ống hút, cốc, thìa, nĩa: giúp bé học kĩ năng theo độ tuổi.
– Tấm trải: trong quá trình ăn, bé sẽ làm vương vãi thức ăn ra xung quanh. Nếu bạn dùng 1 tấm trải rồi đặt ghế ăn của bé lên, khi thức ăn vương vãi sẽ nằm trong tấm trải, giúp bạn tiết kiệm được nhiều thời gian dọn dẹp.
- Giải đáp thắc mắc liên quan tới ăn dăm tự chỉ huy
- Lợi ích của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy?
- Thưc đơn ăn dặm tự chỉ huy cho bé 6-8 tháng
3.2. Đồ dùng chế biến:
Dao lượn sóng: giai đoạn đầu làm quen bạn cần chế biến thức ăn với độ lớn vừa phải. 1 chiếc dao lượn sóng sẽ giúp cắt đồ ăn có hình dạng phù hợp, không trơn trượt giúp bé dễ cầm nắm hơn.
4. Vì sao nên chọn Ăn dặm bé tự chỉ huy?
Ngày nay, ăn dặm tự chỉ huy không còn là một phương pháp mới ở cả thế giới và ngay cả Việt Nam. Vậy thì ăn dặm tự chỉ huy có những ưu điểm nào, vì sao nên chọn ăn dặm tự chỉ huy cho bé yêu của mình? Và phương pháp này liệu có nhược điểm nào không?
5. Ưu điểm của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy – vì sao nên chọn ăn dặm tự chỉ huy?
- Uống sữa lâu, sức đề kháng tốt: dưới 1 tuổi sữa vẫn là thực phẩm chính của trẻ, vì vậy trẻ ăn dặm tự chỉ huy thường sẽ được giảm dần dần cữ sữa, và tiếp tục uống sữa nhiều và lâu hơn.
- Rất tự nhiên dùng bản năng tự cho mình ăn: bé được tự thử nghiệm và khám phá, đó là cách giúp bé học hỏi. Khám phá đồ ăn theo nhịp độ riêng, lắng nghe bản năng để ăn khi đã sẵn sàng.
- Rất hào hứng trong ăn uống, thái độ tích cực với đồ ăn: trải nghiệm từ ban đầu rất vui thú , lành mạnh thì sẽ giảm được vấn đề từ chối thức ăn sau này.
- Khám phá thức ăn: học về hình dáng, mùi vị, hương vị, độ thô, mịn của thức ăn, các vị kết hợp với nhau thì như thế nào, tự khám phá hương vị mà mình ưa thích.
- Học hỏi thế giới xung quanh: Học cách cầm đồ mềm mà ko bóp nát, trơn mà ko rơi, học khái niệm ít nhiều, kích thước, hình dạng, trọng lượng, độ thô mịn.
- Học cách ăn an toàn: bé tự cầm thức ăn cảm nhận, đưa vào miệng, tự đánh giá mẩu thức ăn, dễ dàng nhai, đưa đẩy bằng lưỡi trong miệng, học cách xử lý thức ăn có hình dáng, độ thô khác nhau, giúp bé ít có nguy cơ bị nghẹn, hóc.
- Phát huy tiềm năng: phối hợp tay mắt, đánh giá độ thô mịn bằng mắt rồi quyết định lực cầm bằng tay. Kĩ năng nhai thức ăn thay vì chỉ nuốt chửng khi xay nhuyễn, phát triển cơ mặt.
- Giảm kén ăn: bé hứng thú khám phá ăn uống, tìm được niềm vui trong ăn uống, tự kết hợp ra hương vị yêu thích, giảm biếng ăn.
- Tin tưởng vào đồ ăn: bé vận dụng bản năng để quyết định món ăn mình thích, nên ăn, từ chối món bé không thích hay thấy không an toàn (quá chín/xanh, ôi…), sẵn sàng nếm thử món mới.
- Kiểm soát cơn đói tốt: bé được tự quyết định sẽ ăn khi đói, sẽ dừng khi đã no, tránh được nguy cơ ăn quá nhiều.
- Dinh dưỡng tốt: bé được tham gia bữa ăn của gia đình thường có xu hướng bắt chước ăn những gì người lớn ăn, bé thích khám phá đồ ăn, thường có xu hướng ít chọn các món ăn không có lợi cho sức khỏe.
- Đỡ tốn thời gian, dễ dàng chế biến chuẩn bị bữa ăn cho trẻ
- Bé được tham gia bữa ăn cùng gia đình: nâng cao sự gắn kết cho cả gia đình, bé có thể nhìn bố mẹ, anh chị ăn để học hỏi, bắt chước.
- Tự tin: khi bạn để bé tự được quyết định, bé sẽ trở nên tự tin hơn vào khả năng và sự đánh giá của mình.
- Khi đi ra ngoài ăn rất tiện lợi, không mất công chuẩn bị.
- Rất hào hứng: mỗi bữa ăn không phải là trận chiến mà bố mẹ ông bà phải bày trò, lừa bé ăn từng miếng nữa.
Tuy nhiên bạn hãy chú ý tìm hiểu thật kỹ cách thức thực hiện, học cách sơ cứu, chú ý an toàn trong quá trình con ăn dặm tự chỉ huy.
6. Nhược điểm của ăn dặm tự chỉ huy
- Đôi khi sẽ thật là bừa bộn
- Ở giai đoạn đầu khi bé chưa ăn hiệu quả, sẽ có 1 lượng thức ăn bị lãng phí do bé không ăn hết.
- Không phải bé nào cũng hợp tác với phương pháp ăn dặm này. Nên mẹ cần chú ý đọc dấu hiệu của con và hợp tác với bé để lựa chọn phương pháp ăn dặm phù hợp nhất.
7. Một số thực đơn gợi ý theo từng giai đoạn
Ưu điểm lớn của ăn dặm tự chỉ huy là bé có thể ăn các món như gia đình ăn (chú ý trẻ dưới 1 tuổi không nên dùng các loại gia vị), bạn có thể nấu đồ ăn cho gia đình, lấy riêng phần bé ra trước khi nêm gia vị, giúp mẹ tiết kiệm được nhiều thời gian chế biến thức ăn.
Trong chế biến đồ ăn theo phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, mẹ cần chú ý đọc tín hiệu các giai đoạn phát triển kỹ năng của con để chế biến cho phù hợp.
Sau đây là một số thực đơn gợi ý theo từng giai đoạn về cách chế biến thức ăn phù hợp.
7.1. Giai đoạn 6-8 tháng:
Súp lơ luộc, món ngon không thể thiếu trong thực đơn của bé. Nguồn: 500px
Giai đoạn mới tập ăn, tay bé còn chưa khéo. Đồ ăn nên được cắt dạng thanh, to khoảng chừng 2 ngón tay, nên dùng dao lượn sóng để cắt sẽ giúp bé dễ dàng cầm nắm hơn
Cơm nắm, rau củ luộc, há cảo thịt gà, chuối
Cơm nắm rắc rong biển, súp lơ luộc, đậu rán, cá rán, hoa quả
Cơm nắm, mướp đắng luộc, trứng cuộn, dâu tây
7.2. Giai đoạn 9-11 tháng:
Thịt viên chiên cho bé ăn dặm. Nguồn: 500px
Bé đã quen với việc ăn, tay bé đã khéo. Thường giai đoạn này bé chuyển sang bốc nhón bằng ngón tay cái và ngón tay trỏ. Thức ăn mẹ chế biến nên ở dạng cắt nhỏ hơn để bé tập luyện kĩ năng.
Cơm, bí ngòi luộc, thịt viên chiên, dâu tây, việt quất
Cơm viên rắc bột đậu nành/rong biển, rau bó xôi xào tỏi, thịt gà nướng sả, cam
7.3. Giai đoạn 12 tháng trở đi:
Nguồn: 500px
Thường các bé ăn dặm tự chỉ huy đến giai đoạn này đã có thể ăn cùng gia đình. Bé vào giai đoạn tập các dụng cụ nĩa, thìa. Mẹ có thể cho bé ăn đồ ăn cùng gia đình nhưng chú ý sử dụng ít gia vị.
Miến xào cua, thịt gà viên chiên, rau củ luộc, thanh long
Cơm viên rắc bột đậu nành, rong biển, rau củ luộc, trứng cuộn rong biển, dâu tây
Ăn dặm bé tự chỉ huy là phương pháp ăn dặm mà bé được toàn quyền quyết định nhịp độ, những món sẽ ăn, lượng ăn bao nhiêu tùy theo nhu cầu của bản thân. Qua quá trình ăn, bé có thể học được rất nhiều kĩ năng, luôn tìm thấy sự vui vẻ, và chủ động trong ăn uống. Mẹ hãy tìm hiểu và đồng hành cùng con trong quá trình ăn dặm để cả mẹ và bé đều thấy mỗi bữa ăn là 1 niềm vui mẹ nhé.
